Hiện nay, Xí nghiệp Đầu máy Sài Gòn đang quản lý, vận dụng 30 đầu máy (ĐM) D19E (ĐM Đổi mới). Để khởi động động cơ, cấp điện cho mạch điều khiển, mạch chiếu sáng, trên ĐM D19E sử dụng bộ bình ắc quy kiềm (gồm 8 bình mắc nối tiếp, tổng điện áp cung cấp 96 vol) do Trung Quốc sản xuất.

Qua thời gian sử dụng cho thấy, ắc quy kiềm hoạt động ổn định, độ bền cao nhưng có nhược điểm là các hộc bình hay bị nứt gây tràn dung dịch (xút) ra ngoài. Khi phải kiểm tra, sửa chữa khó kiểm tra các đầu cốt bắt giữa các hộc bình, điện trở trong bộ ắc quy kiềm lớn (lớn hơn bình ắc quy axít). Ngoài ra, nguồn hàng cung cấp khó khăn, giá thành cao.

Hiện nay, 10 ĐM D19E (911÷920) ở Xí nghiệp ĐM Sài Gòn được đưa vào khai thác, vận dụng từ năm 2002 đã sắp hết thời hạn sử dụng ắc quy nhưng do giá thành cao nên chưa được thay mới. Do các bộ bình ắc quy cũ có thời gian sử dụng lâu nên đã kém chất lượng, hay sụt (giảm) điện áp và xảy ra sự cố trong việc cấp điện để khởi động ĐM, mạch điều khiển, mạch chiếu sáng… gây trở ngại chạy tàu. Để khắc phục những nhược điểm đó, giải quyết khó khăn về cung cấp vật tư trong nước, Xí nghiệp ĐM Sài Gòn đã đề xuất phương án nghiên cứu cải tạo thay thế bình ắc quy kiềm trên ĐM D19E bằng bình ắc quy axit chì do Việt Nam sản xuất với đặc tính kỹ thuật và nguyên lý làm việc tương đương bộ ắc quy kiềm do Trung Quốc sản xuất. Yêu cầu đối với thiết bị (ắc quy) thay thế phải có sẵn trên thị trường, nguồn cung cấp phong phú. Chất lượng bình ắc quy phải đảm bảo đúng tiêu chuẩn thông số kỹ thuật của hệ thống điện ĐM. Ắc quy dễ lắp đặt, sử dụng, bảo dưỡng, giá cả phù hợp. Qua công tác khảo sát thị trường trong nước cho thấy, ắc quy axit chì Đồng Nai N200 - MF (Công ty Pinaco Đồng Nai) đáp ứng được các yêu cầu trên. Tuy nhiên, để đưa ắc quy axit chì N200 – MF vào sử dụng trên ĐM D19E, Xí nghiệp ĐM Sài Gòn đã phải cải tạo một số chi tiết, thiết bị (ngăn để bình, đầu đấu nối ắc quy…) đảm bảo phù hợp tiêu chuẩn kỹ thuật ĐM, an toàn sử dụng…

 Thử nghiệm

 Trước khi đưa bộ bình ắc quy axit chì (ắc quy Đồng Nai) vào thử nghiệm, Xí nghiệp ĐM Sài Gòn đã có công văn báo cáo, đề nghị Liên hiệp SKĐS cho phép lắp thử nghiệm bộ bình ắc quy axit chì lên ĐM D19E – 936. Sau khi có văn bản đồng ý của Liên hiệp SKĐS, hội đồng nghiệm thu kỹ thuật Xí nghiệp ĐM Sài Gòn đã lắp đặt thử nghiệm bộ bình ắc quy lên ĐM D19E – 936 và tổ chức thử tải (tĩnh, động) theo đúng đề cương thử nghiệm của Liên hiệp SKĐS. Khi ĐM vào cấp R2 (vận dụng được 139.000 km), ngày 1-10-2010, Hội đồng nghiệm thu xí nghiệp tiến hành kiểm tra đánh giá bộ bình ắc quy đạt chất lượng tốt và cho phép tiếp tục thử nghiệm bộ bình ắc quy axit chì trên ĐM D19E – 936. Kết thúc quá trình thử nghiệm, ĐM vào cấp Rk (vận dụng được 260.301 km), ngày 14- 9-2011, Hội đồng nghiệm thu Xí nghiệp ĐM Sài Gòn tiến hành kiểm tra đánh giá chất lượng bộ bình ắc quy đạt chất lượng kỹ thuật tới cấp Rk.

Sau khi thử nghiệm bộ bình ắc quy qua bộ nạp - xả tại xưởng, thiết bị hoạt động ổn định, đảm bảo tính năng, thông số kỹ thuật theo yêu cầu. Qua quá trình thử nghiệm, cho tới nay ĐM D19E - 936 đã vận dụng được 181.257 km, hệ thống hoạt động chính xác an toàn, không xảy ra sự cố, trở ngại…

Hiệu quả

 Đánh giá hiệu quả kinh tế giữa loại bình ắc quy kiềm và bình ắc quy chì axit Đồng Nai N200 - MF.

Thời gian sử dụng loại bình kiềm 2 cấp Rg tương đương 16.000.000 km.
Thời gian sử dụng loại bình ắc quy chì axit 1 cấp Rk tương đương 200.000 km.
Mặt khác, khi hư hỏng một số hộc (ngăn) bình, lúc này phải mua hộc bình mới về thay thế. Do hộc bình ắc quy kiềm phải nhập từ Trung Quốc nên giá thành cao, hơn nữa nếu mua số lượng ít giá càng cao hơn. Đối với loại bình ắc quy axit chì cùng chủng loại sản xuất trong nước hiện có rất nhiều nhà cung cấp, nên giá thành thấp và luôn chủ động được nguồn vật tư kịp thời phục vụ cho việc sửa chữa, thay thế.

Qua quá trình thử nghiệm, bộ bình ắc quy axit chì trên đầu máy D19E - 936 đã đáp ứng được các chức năng kỹ thuật tương đương, thiết bị hoạt động ổn định, an toàn sử dụng, công tác kiểm tra bảo dưỡng dễ dàng, không xảy ra sự cố, hư hỏng.

Đề tài nghiên cứu thành công việc lắp đặt bộ bình ắc quy chì axit N200 - MF sản xuất trong nước lên ĐM Đổi mới D19E, thay thế hàng nhập ngoại đã chủ động được nhu cầu vật tư sẵn có trong nước, đáp ứng được nhu cầu vận dụng, sửa chữa ĐM của Xí nghiệp ĐM Sài Gòn. Với nguồn vật tư phong phú, giá thành thấp (so với hàng nhập ngoại) lại sẵn có trong nước nên bộ bình ắc quy axit chì N200 - MF sau cải tạo của Xí nghiệp ĐM Sài Gòn góp phần giảm chi phí vật tư, phụ tùng, giảm giờ dừng sửa chữa ĐM, mang lại hiệu quả kinh tế cao…